Η διατροφή είναι το κυρίαρχο κομμάτι, στο οποίο θα βασιστεί ένας άνθρωπος, στην προσπάθεια του να μειώσει το λίπος, να βελτιώσει τις αιματολογικές του εξετάσεις και κατά συνέπεια να φροντίσει την υγεία του. Συνοδοιπόρος της διατροφής είναι η άσκηση, με την βοήθεια της οποίας, ο εκάστοτε ενδιαφερόμενος θα φτάσει στα ιδανικά αποτελέσματα που εκείνος έχει ορίσει για τον εαυτό του. Πάμε να ρίξουμε όμως μία πιο προσεχτική ματιά στον ρόλο που η άσκησης διαδραματίζει αναφορικά με την περίφημη και επιθυμητή «λιπόλυση», ώστε να απαντηθεί και το πιο συχνό ερώτημα: εάν τελικά είναι πιο αποτελεσματική η αερόβια ή η άσκηση αντιστάσεων ως προς την καύση του λίπους.

Αρχικά, για να κατανοήσουμε την επίδραση της άσκησης στο κομμάτι της λιπόλυσης, θα πρέπει να καταλάβουμε τι ακριβώς σημαίνει αυτός ο όρος. Η λιπόλυση λοιπόν, είναι η αρχή της διάσπασης του λίπους και ως αρχή, είναι το ήμισυ του παντώς. Δεν είναι όμως το παν. Τα λιπαρά οξέα που παράγονται καθημερινά από τη διάσπαση 100-300 γραμμαρίων τριακυλογλυκερολών (τριγλυκεριδίων), πρέπει να καούν. Διαφορετικά θα χρησιμοποιηθούν για τη σύνθεση τριακυλογλυκερολών, κάτι που δεν θέλουμε. Η ταχύτητα σύνθεσης τριακυλογλυκερολών αυξάνεται κι αυτή λόγω αυξημένης διαθεσιμότητας λιπαρών οξέων.

Επειδή όμως ένα μεγάλο μέρος των λιπαρών οξέων διαφεύγει από τα λιποκύτταρα, το ποσοστό των λιπαρών οξέων που επανεστεροποιούνται, μειώνεται κατά την άσκηση.  Κάπως έτσι, ο οργανισμός μας έχει κάποια συγκεκριμένα αποθέματα, τα οποία πρέπει να χρησιμοποιηθούν για να μην γίνει λιποαποθήκευση. Η άσκηση βοηθάει στην μείωση και την χρησιμοποίηση αυτών των αποθεμάτων.

Κάνοντας προπόνηση επομένως,  επιταχύνεται η λιπόλυση στον λιπώδη ιστό, μέσω της αυξημένης έκκρισης της επινεφρίνης, μίας ορμόνης που εκκρίνεται ως απόκριση στο ερέθισμα της άσκησης ή του άγχους, με την άφιξη ενός νευρικού παλμού. Ένας άλλος ρυθμιστικός παράγοντας της λιπόλυσης κατά την άσκηση, φαίνεται να είναι το γαλακτικό οξύ. Πρόσφατα ευρήματα δείχνουν ότι αναστέλλει τη λιπόλυση στον λιπώδη ιστό και ως συνέπεια αυτού, μειώνει τη συγκέντρωση λιπαρών οξέων στο αίμα.

Επομένως, μπορεί κανείς να προσδοκά ενεργοποίηση της λιπόλυσης και με σύντομη άσκηση. Δεν πρέπει μόνο να ξεχνά, ότι δεν αρκεί η λιπόλυση, αλλά χρειάζεται και η καύση των παραγόμενων λιπαρών οξέων. Κι αυτή είναι τόσο μεγαλύτερη, όσο περισσότερο διαρκεί η άσκηση. Σε ηρεμία και κατά τη διάρκεια ελαφριάς άσκησης, η πλειονότητα της ενέργειας που ξοδεύεται από το σώμα, προέρχεται από την καύση λιπιδίων. Γύρω στο 50% της VO₂max, η ενέργεια από τη διάσπαση των υδατανθράκων αγγίζει αυτήν της διάσπασης των λιπιδίων.

Σε υψηλότερες εντάσεις, η διάσπαση των υδατανθράκων αυξάνεται σημαντικά, ενώ η διάσπαση των λιπιδίων μειώνεται. Έτσι, υπάρχει μια ένταση άσκησης στην οποία η οξείδωση λίπους είναι μέγιστη. Σε άτομα με κανονικό βάρος, η προπόνηση αντοχής δεν αλλάζει την ταχύτητα λιπόλυσης στο λιπώδη ιστό κατά την εκτέλεσή της. Αντιθέτως, σε υπέρβαρα άτομα, η προπόνηση αντοχής βελτιώνει την ευαισθησία του λιπώδους ιστού στη λιπολυτική δράση β αδρενεργικών αγωνιστών (δηλαδή ουσιών που μιμούνται τη διεγερτική δράση των κατεχολαμινών στο β αδρενεργικό υποδοχέα) .

Εν κατακλείδι, η άσκηση όπως είδαμε και παραπάνω, αποτελεί έναν βασικό καταλύτη στη διαδικασία της λιπόλυσης. Βέβαια, αλληλεπιδρούν αρκετοί παράγοντες, όπως το είδος, η ένταση της άσκησης, καθώς και το βάρος του εκάστοτε ατόμου. Συνεπώς, για να φτάσει κάποιος στα ιδανικά αποτελέσματα, χρειάζεται εξατομικευμένο πρόγραμμα άσκησης αλλά και διατροφής.

Οι επαγγελματίες υγείας που έχουν σαν αντικείμενο την διατροφή και την άσκηση, είναι οι πλέον εκπαιδευμένοι για να εξηγήσουν και να ενεργοποιήσουν αναλυτικότερα την όλη διαδικασία, καθώς και τον τρόπο που χρειάζεται ο καθένας για να αποκτήσει το ΙΔΑΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ.

* Ελευθερία Φίλη, κλινική διατροφολόγος, συνεργάτης του Lipolysis