Είναι δεδομένο πλέον ότι ζούμε σε μία νέα εποχή. Ο Covid-19, έχει μπει στις ζωές μας και έχουμε καταφέρει να προσαρμοστούμε, με το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού να έχει εμβολιαστεί. Οι αγώνες που καταβάλουν το υγειονομικό προσωπικό και οι φαρμακευτικές εταιρείες, ώστε να εξασφαλιστεί η ανοσία, είναι τεράστιες και δείχνουν ότι κινούμαστε προς την επίτευξη του στόχου.

Η φλεγμονή των πνευμόνων αποτελεί την κύρια απειλή για τη ζωή, καθώς είναι υπεύθυνη για αναπνευστικές διαταραχές στο σοβαρό στάδιο της λοίμωξης SARS-CoV-2, η οποία χαρακτηρίζεται από το λεγόμενο «σύνδρομο απελευθέρωσης κυτοκίνης (CRS)». Το κλειδί για την καταπολέμηση αυτής της επιβλαβούς φλεγμονώδους απόκρισης (1) έγκειται στην αντιμετώπιση του μηχανισμού διείσδυσης του ιού στο κύτταρο, με τη μεσολάβηση της δέσμευσης και της απενεργοποίησης της πρωτεΐνης ACE2.

Σκοπός λοιπόν, είναι να βρούμε διαφορετικούς τρόπους, για να καταφέρουμε να θωρακίσουμε τον οργανισμό μας από τον επιθετικό ιό. Το πρόβλημα του συγκεκριμένου ιού είναι η μη προβλεψιμότητα. Λόγω των βαριών συμπτωμάτων ή των ασθενών που είναι ασυμπτωματικοί, πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος, ώστε να μπορέσουμε να θωρακίσουμε τον οργανισμό μας. Αυτό θα το καταφέρουμε εάν κατανοήσουμε καλύτερα τους εμπλεκόμενους μοριακούς μηχανισμούς.

Ας μιλήσουμε όμως σε αυτή την φάση για τα αντιοξειδωτικά και τις ελεύθερες ρίζες και το επικίνδυνο οξειδωτικό στρες. Το κυριότερο αντιοξειδωτικό του οργανισμού μας κόντρα σε αυτά, είναι η γλουταθειόνη . Πρόκειται για ένα τριπεπτίδιο που αποτελείται από γλουταμινικό άλας, κυστεΐνη, γλυκίνη και είναι ένα αντιοξειδωτικό μόριο πανταχού παρών στους περισσότερους ζωντανούς οργανισμούς.

Η γλουταθειόνη (GSH) έχει τη λειτουργία του «κύριου αντιοξειδωτικού» σε όλους τους ιστούς. ενώ η υψηλή συγκέντρωση της μειωμένης της μορφής, τονίζει τον κεντρικό της ρόλο στον έλεγχο πολλών διαδικασιών όπως η αποτοξίνωση, η αναδίπλωση πρωτεϊνών, η αντιική προστασία και η ανοσοαπόκριση (2-3).

Η γλουταθειόνη διαδραματίζει κυτταροπροστατευτικό ρόλο μέσω πολλών μηχανισμών. Η GSH παίζει κεντρικό ρόλο στην παθοφυσιολογία των ανθρώπινων ασθενειών. Η ανισορροπία GSH παρατηρείται σε ένα ευρύ φάσμα παθολογικών καταστάσεων, συμπεριλαμβανομένων των πνευμονικών λοιμώξεων, του HIV, του διαβήτη, του καρκίνου και των ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία (5-6). Aν λάβουμε υπόψη τις καταστάσεις που σχετίζονται κλινικά με σοβαρή νόσο COVID-19 (7-9), θα βρούμε ενδείξεις διαταραχής της αναπλήρωσης της GSH.

Αυτό το ένζυμο δρα σε διαφορετικά υποστρώματα, όπως η ινσουλίνη, προστατεύοντας το κύτταρο από το οξειδωτικό στρες. Η γλουταθειόνη μπορεί να αποτρέψει βλάβες σε σημαντικά κυτταρικά συστατικά που προκαλούνται από το ROS και τα παράγωγά τους, όπως οι ελεύθερες ρίζες, τα υπεροξείδια, τα υπεροξείδια των λιπιδίων ή από οργανικούς ρύπους και βαρέα μέταλλα. Μελέτες περιγράφουν πώς το SARS-CoV-2 μπορεί να εξισορροπήσει μία υψηλή δραστηριότητα του συστήματος ρενίνης-αγγειοτενσίνης στον πνεύμονα μέσω ACE2 προς τα κάτω, ακολουθούμενη από φλεγμονή που προκαλείται από ελεύθερες ρίζες και αποκαλύπτει τον προστατευτικό ρόλο της GSH. Αυτή η βιοχημική προσέγγιση της νόσου COVID-19 ανοίγει νέους δρόμους για περαιτέρω έρευνα με στόχο την κατανόηση των εμπλεκόμενων μοριακών μηχανισμών (10).

Σημαντικά αποδεικτικά στοιχεία που αναφέρθηκαν στη βιοχημική μας ανάλυση, δείχνουν ότι τα χαμηλά επίπεδα GSH θα μπορούσαν να αποτελέσουν μία από τις κύριες αιτίες της υπερβολικής φλεγμονώδους απόκρισης που συνδέεται με σοβαρά συμπτώματα COVID-19 και υποδεικνύουν ότι η αύξηση της GSH σώματος, θα μπορούσε να μειώσει τον αριθμό των συμπτωματικών ασθενών.

Αυτό το εύρημα είναι πολύ σημαντικό, καθότι εάν μπορέσουμε μέσω της διατροφής να ελέγξουμε την συγκέντρωση της γλουταθειόνης που παράγεται στον οργανισμό και καταφέρουμε να την κρατήσουμε σε επαρκή όρια, θα καταφέρουμε με την παραπάνω θεωρία να μειώσουμε τα πολύ βαριά συμπτώματα των ασθενών με COVID-19.

Στο Lipolysis έχουμε κατανοήσει τη σημασία της γλουταθειόνης και τη συμβολή της στην ευρύτερη υγεία. Το Κέντρο μας είναι από τα λίγα κέντρα στην Ευρώπη που πραγματοποιεί τεστ γλουταθειόνης και η έμπειρη ομάδα μας μπορεί να ενισχύσει τον οργανισμό σας με τα υποστρώματα που θα βοηθήσουν την εμφάνιση της γλουταθειόνης στα φυσιολογικά-ευεργετικά όρια.

* Ελευθερία Φίλη, κλινική διατροφολόγος, συνεργάτης του Lipolysis

1. Capettini, L.S.A.; Montecucco, F.; Mach, F.; Stergiopulos, N.; Santos, R.A.S.; da Silva,
R.F. Role of renin-angiotensin system in inflammation, immunity and aging. Curr.
Pharm. Des. 2012, 18, 963–970.
2. Forman, H.J.; Zhang, H.; Rinna, A. Glutathione: Overview of its protective roles,
measurement, and biosynthesis. Mol. Aspects Med. 2009, 30, 1–12
3. . Naik, E.; Dixit, V.M. Mitochondrial reactive oxygen species drive proinflammatory
cytokine production. J. Exp. Med. 2011, 208, 417–420.
4. Liu, R.-M.; Vayalil, P.K.; Ballinger, C.; Dickinson, D.A.; Huang, W.-T.; Wang, S.;
Kavanagh, T.J.; Matthews, Q.L.; Postlethwait, E.M. Transforming growth factor β
suppresses glutamate-cysteine ligase gene expression and induces oxidative stress
in a lung fibrosis model. Free Radic. Biol. Med. 2012, 53, 554–563
5. Wu, G.; Fang, Y.-Z.; Yang, S.; Lupton, J.R.; Turner, N.D. Glutathione metabolism and
its implications for health. J. Nutr. 2004, 134, 489–492.
6. Teskey, G.; Abrahem, R.; Cao, R.; Gyurjian, K.; Islamoglu, H.; Lucero, M.; Martinez,
A.; Paredes, E.; Salaiz, O.; Robinson, B.; et al. Glutathione as a Marker for Human
Disease. Adv. Clin. Chem. 2018, 87, 141–159
7. Du, Y.; Tu, L.; Zhu, P.; Mu, M.; Wang, R.; Yang, P.; Wang, X.; Hu, C.; Ping, R.; Hu, P.;
et al. Clinical Features of 85 Fatal Cases of COVID-19 from Wuhan. A Retrospective
Observational Study. Am. J. Respir. Crit. Care Med. 2020, 201, 1372–1379.
8. Guan, W.-J.; Liang, W.-H.; Zhao, Y.; Liang, H.-R.; Chen, Z.-S.; Li, Y.-M.; Liu, X.-Q.;
Chen, R.-C.; Tang, C.-L.; Wang, T.; et al. Comorbidity and its impact on 1590 patients
with COVID-19 in China: A nationwide analysis. Eur. Respir. J. 2020, 55.

9. Wang, B.; Li, R.; Lu, Z.; Huang, Y. Does comorbidity increase the risk of patients with
COVID-19: Evidence from meta-analysis. Aging (Albany NY) 2020, 12, 6049–6057.
10. Wang, W.; Ballatori, N. Endogenous glutathione conjugates: Occurrence and
biological functions. Pharmacol. Rev. 1998, 50, 335–356