Το “Μυστικό Όπλο” του Σώματός σας για Απόδοση και Υγεία

Η ιρισίνη είναι μια μυοκίνη που ανακαλύφθηκε το 2012 και χαρακτηρίζεται ως βασικός παράγοντας στη διασταύρωση της άσκησης, του μεταβολισμού και της υγείας. Η συγκεκριμένη ορμόνη απελευθερώνεται από τα μυϊκά κύτταρα (μύες) κατά τη διάρκεια της σωματικής δραστηριότητας και είναι γνωστή για τον ρόλο της στη μετατροπή του λευκού λιπώδους ιστού (“κακού”) σε καφέ λιπώδη ιστό (“καλού”). Αυτή η διαδικασία όχι μόνο ενισχύει την ενεργειακή δαπάνη (καύσεις), αλλά βελτιώνει επίσης τη μεταβολική υγεία, καθιστώντας την ιρισίνη καθοριστικό παράγοντα τόσο για αθλητές όσο και για άτομα με παθολογία. Η ιρισίνη όχι μόνο βοηθά στο μεταβολισμό του λίπους, αλλά προάγει επίσης την υγεία των μυών ενισχύοντας τη λειτουργία των κυττάρων. Διεγείρει την ανάπτυξη των μυών και βελτιώνει την οστική πυκνότητα, υποδεικνύοντας τις δυνατότητές της ως θεραπευτικό μέσο για την απώλεια μυών που σχετίζονται με την ηλικία και την οστεοπόρωση (1).

Έρευνες έχουν δείξει ότι τα επίπεδα ιρισίνης αυξάνονται σημαντικά μετά από διάφορες μορφές άσκησης, συμπεριλαμβανομένης της υψηλής έντασης διαλειμματικής προπόνησης (HIIT) και της προπόνησης με αντιστάσεις. Μια μελέτη έδειξε ότι η άσκηση με αντιστάσεις προκάλεσε την υψηλότερη απόκριση ιρισίνης σε σύγκριση με άλλους τύπους άσκησης, υποδηλώνοντας ότι η προπόνηση ενδυνάμωσης μπορεί να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική για την ενίσχυση των επιπέδων αυτής της ορμόνης. Η υψηλότερη κυκλοφορία της ιρισίνης σχετίζεται με βελτιωμένη ευαισθησία στην ινσουλίνη και μεταβολισμό της γλυκόζης, τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για την αθλητική απόδοση και την αποκατάσταση (2).

Τα οφέλη της ιρισίνης εκτείνονται πέρα από τις αθλητικές επιδόσεις. Έχει αποδειχθεί ότι διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη μείωση της φλεγμονής και στη βελτίωση της συνολικής υγείας. Συγκεκριμένα μειώνει τους προ-φλεγμονώδεις παράγοντες ενώ παράλληλα προάγει την αντιφλεγμονώδη δράση και έχει ως αποτέλεσμα των μετριασμό των χρόνιων παθήσεων, όπως η παχυσαρκία και το μεταβολικό σύνδρομο. Αυτή η αντιφλεγμονώδης δράση είναι ιδιαίτερα ευεργετική για τους αθλητές που συχνά εμφανίζουν φλεγμονή λόγω της έντονης προπόνησης (3).

Η διατροφή επηρεάζει επίσης τα επίπεδα ιρισίνης. Τροφές πλούσιες σε αντιοξειδωτικά και αντιφλεγμονώδη, μπορούν να ενισχύσουν τα αποτελέσματα της άσκησης στην παραγωγή ιρισίνης. Ο συνδυασμός της εξατομικευμένης διατροφής και σωματικής δραστηριότητας μπορεί να μεγιστοποιήσει την έκκριση ιρισίνης, βελτιώνοντας περαιτέρω τη μεταβολική υγεία και ενισχύοντας την αθλητική απόδοση (4).

Εν ολίγοις, η ιρισίνη είναι μια ισχυρή μυοκίνη που γεφυρώνει το χάσμα μεταξύ της άσκησης, της διατροφής και της υγείας. Η ικανότητα του να ενισχύει τις αθλητικές επιδόσεις ενώ καταπολεμά τις φλεγμονές, το καθιστά ζωτικής σημασίας συστατικό ενός υγιεινού τρόπου ζωής. Καθώς η έρευνα συνεχίζει να εκτυλίσσεται, η κατανόηση του τρόπου αξιοποίησης των πλεονεκτημάτων της ιρισίνης μέσω της άσκησης και της διατροφής θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντικές προόδους στη διαχείριση της υγείας και την αθλητική προπόνηση. Στο κέντρο της Lipolysis, η εξειδικευμένη ομάδα ιατρών, διατροφολόγων και εργοφυσιολόγων προσφέρει πλήρη κάλυψη τόσο σε αθλητές όσο και σε άτομα με παθολογία με στόχο την μεγιστοποίηση της απόδοσης και την βελτιστοποίηση της υγείας.

Νίκος Αναστασόπουλος

Εργοφυσιολόγος & Συνεργάτης του Κέντρου Lipolysis

Σχήμα 1: Ο ρόλος της ιρισίνης στην μεταβολική ευελιξία και στην υγεία.

Arhire, L. I., Mihalache, L., & Covasa, M. (2019). Irisin: A hope in understanding and managing obesity and metabolic syndrome. Frontiers in Endocrinology, 10, Article 524. https://doi.org/10.3389/fendo.2019.00524

Benedini, S., Dozio, E., Invernizzi, P. L., Vianello, E., Banfi, G., Terruzzi, I., Luzi, L., & Corsi Romanelli, M. M. (2017). Irisin: A potential link between physical exercise and metabolism—An observational study in differently trained subjects, from elite athletes to sedentary people. Journal of Diabetes Research, 2017, Article 1039161. https://doi.org/10.1155/2017/1039161

Slate-Romano, J. J., Yano, N., & Zhao, T. C. (2022). Irisin reduces inflammatory signaling pathways in inflammation-mediated metabolic syndrome. Molecular and Cellular Endocrinology, 552, Article 111676. https://doi.org/10.1016/j.mce.2022.111676

Li, H., Wang, F., Yang, M., Sun, J., Zhao, Y., & Tang, D. (2021). The effect of irisin as a metabolic regulator and its therapeutic potential for obesity. International Journal of Endocrinology, 2021, Article 6572342. https://doi.org/10.1155/2021/6572342