Το ανθρώπινο εντερικό μικροβιωμα απασχολεί συνεχώς την επιστημονική κοινότητα λόγω της μεγάλης του πολυπλοκότητας και του πολυσύνθετου ρόλου που κατέχει, όσον αφορά την ανθρώπινη υγεία. Αποτελεί το σύνολο των μικροοργανισμών που συναντάμε στο έντερο και είναι τεράστιας σημασίας για την πέψη των τροφών, καθώς και για τη διαχείριση των θρεπτικών συστατικών, αλλά και τον μεταβολισμό των φαρμάκων. Τροποποιεί την ανοσολογική απόκριση του ανθρώπινου οργανισμού, προστατεύει από φλεγμονές, ενώ συμβάλλει στην ρύθμιση του ανθρώπινου μεταβολισμού. Το πιο αξιοπερίεργο είναι ότι και το ίδιο το εντερικό μικροβίωμα επηρεάζεται και τροποποιείται από την διατροφή που ακολουθούμε, από τον ανθρώπινο οργανισμό-ξενιστή, την ηλικία του ξενιστή, τα γονίδια, τη χρήση αντιβιοτικών αλλά και από το περιβάλλον.

Η διατροφή λοιπόν κατέχει σημαντικό ρόλο και έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να παρακολουθήσουμε πως επηρεάζει αυτό το λειτουργικά σύνθετο μέρος του σώματος μας. Έρευνες έχουν δείξει ότι το εντερικό μικροβίωμα ατόμων που ακολουθούν μια χορτοφαγική δίαιτα, πλούσια σε φυτικές ίνες, διαφέρει σημαντικά από αυτό ατόμων που ακολουθούν μια δίαιτα δυτικού τύπου πλούσια σε κρέας, σάκχαρα και χαμηλή σε φρούτα και λαχανικά. Ενώ στους πρώτους παρατηρήθηκε μια μεγαλύτερη ποικιλία σε εντερικούς μικροοργανισμούς, στους δεύτερους παρατηρήθηκε ακριβώς το αντίθετο. Σε άλλη έρευνα που πραγματοποιήθηκε φάνηκε να παρουσιάζονται αλλαγές στο εντερικό μικροβιωμα ακόμα και 24 ώρες μετά την αλλαγή της δίαιτας, οι οποίες όμως δεν ήταν τόσο μεγάλες ώστε να αλλάξουν τον εντερικό τύπο του κάθε ατόμου. Ενδιαφέροντα αποτελέσματα ανέδειξε μία μελέτη στην οποία φάνηκε πως η κατανάλωση γλυκαντικών χωρίς θερμίδες, οδήγησε σε μια αύξηση στην αντίσταση των κυττάρων στη γλυκόζη, η οποία προκλήθηκε λόγω αλλαγών στους μικροοργανισμούς του εντερικού σωλήνα.

Ας δούμε όμως με ποιον τρόπο το εντερικό μικροβίωμα επηρεάζει το μεταβολισμό μας: Αρχικά οι εντερικοί μικροοργανισμοί παίζουν σημαντικό ρόλο στη σύνθεση κάποιων μικροθρεπτικών συστατικών, όπως η βιταμίνη Κ, η Β12, η βιοτίνη και το φυλλικό οξύ, καθώς και στην απορρόφηση του ασβεστίου, του σιδήρου και του μαγνησίου. Παράλληλα, αυτοί οι μικροοργανισμοί συμμετέχουν στην κωδικοποίηση συγκεκριμένων ενζύμων που παίζουν σημαντικό ρόλο σε μεταβολικές αντιδράσεις, ενώ φαίνεται και να διασπούν τις πρωτεΐνες σε αμινοξέα, τα οποία με τη σειρά τους συμμετέχουν σε μηχανισμούς σχετικούς με την προστασία του ανθρωπίνου σώματος από μολύνσεις και φλεγμονές. Τέλος, φαίνεται ότι το μικροβίωμα αποτελεί σημαντικό παράγοντα στην πρόληψη της παχυσαρκίας και στην αντίσταση στην ινσουλίνη. Παρατηρήθηκαν διαφορές στο μικροβίωμα των παχύσαρκων ατόμων σε σχέση με αυτό των νορμοβαρών, οι οποίες είχαν να κάνουν τόσο με την ποικιλία των μικροοργανισμών που μπορεί να συναντήσουμε, όσο και με τα είδη αυτών.

Συμπερασματικά λοιπόν, μπορεί κανείς να συνειδητοποιήσει τη σημασία του εντερικού μικροβιώματος και τον ουσιαστικό ρόλο που αυτό παίζει στη γενικότερη λειτουργία του ανθρωπίνου σώματος. Επίσης είναι αδιαμφισβήτητο, ότι μια ισορροπημένη, πλούσια σε φυτικές ίνες και θρεπτικά συστατικά, διατροφή συμβάλει στην καλύτερη και πιο εύρυθμη λειτουργία του.

* Χατζηνικολάου Χριστίνα, κλινική διατροφολόγος, συνεργάτης του Lypolisis